فیلسوفان تحلیل زبانی

 

این گروه معتقدندمسائل و گزاره های موجود ناشی از سواستفاده از کاربرد زبان است و همه اشکالات معناداری به سواستعمال زبان توسط فیلسوفان و متکلمان باز می گردد.

مهم ترین ویژگی این دیدگاه نقادی همه گزاره های کلی در باب جهان ، ذهن، معرفت و به ویژه نقد گزاره هایی است که با فهم عرف ناسازگار است .منظور از گزاره های کلی گزاره هایی ست که در مقام تبیین اند زیرا گزاره های جزئی فقط کار توصیف را بر عهده دارند. مراد از معرفت هم شناخت ارتباط میان  ذهن و عین است.علاوه بر این معتقدند جهان علوم طبیعی و جهان هستی مساله غامض فلسفی به ذهن انسان القا نمی کند بلکه این سخنان فلاسفه و ساختن مفاهیمی بی معنا مثل ذات، جوهر و ضرورت،مشکلاتی را برای ذهن آدمی درست کرده اندو فیلسوفان تحلیل زبانی خودرا موظف به باز نمودن این سواستفاده های زبانی میدانند. 

این مسائل سه دسته اند: 

1 - مسائلی که با کشف سواستفاده زبانی حل می شوند. 

2- مسائلی که به صورت جدی مطرح اند ولی بافهم سواستفاده های زبانی راه حل آسانتری پیدا می کنند.3 

- مسائلی که با کشف سواستفاده های زبانی معلوم می شوندکه تجربی اندنه کلامی و فلسفی وباید آنها را به همان شدوه تجربی حل کردنه با مفاهیم بی معنای فلسفی و کلامی. 

اولین متفکر این گروه آوستین است.کتابهای او عبارتند ازمقالات فلسفی،حس و محسوسات،چگونه با واژه هاکار انجام دهیم.درکتاب سوم معتقد است ما باید بیشترین وقت خود را صرف این نکته کنیم که ما با زبان چه کاری انجاممی دهیم که به عقیده او 5 کاراست: 

نقش اول زبان نقش اطلاع رسانی است در این نقش ما واقعیتی آفاقی را به اطلاع مخاطب خود می رسانیم، 

نقش دوم زبان نقش عاطفی یا احساساتی زبان است که به دو قسمت تقسیم می شوددر این نقش ما با واقعیت انفسی یا درونی سروکارداریم این سروکار داشتن دوصورت است 1- گوینده یا نویسنده عاطفه و احساسات خود را به مخاطب منتقل می کندبه این نقش نقش بیانگری می گویند 2- نویسنده یا گوینده از طریق گفته یا نوشته صرفا یک عاطفه واحساس رادر مخاطب ایجاد می کند نه اینکه عاطفه خود را منتقل کندبه این نقش نقش ایجاد گر می گویند.

نقش سوم زبان،حالت فعال زبان است در اینجا با زبان نه واقعیت آفاقی و نه واقعیت انفسی به مخاطب منتقل می شود بلکه ما با زبان کاری انجام میدهیم. 

از فیلسوفان تراز اول تحلیل زبانی ایر است که مهمترین کتاب او در فلسفه اخلاق ،زبان اخلاقیات است.او از فیلسوفان متدین به دین مسیحیت است.

از مشهورترین فیلسوفان تحلیل زبانی گیلبرت رایل است. مهمترین کتاب او کتاب مفهوم ذهن که از مهم ترین کتاب های فیلسوفان تحلیل زبانی است.در این کتاب علم النفس فلسفی گذشتگان را مورد نقد قرار می دهد و ضمن توضیح مفاهیمی مثل احساس ، عاطفه، عقل،ذهن نشان می دهد که علم النفس فلسفی گذشتگان استفاده نا درست از زبان است . مهم ترین رکن این کتاب مغالطه «اشتباه مقولی » است.

رایل درباره نظر دکارت درباره ذهن می گوید نظریه او « شبه در ماشین » است یعنی انسان هست ، شوکت هم دارد ولی هیچ خاصیتی ندارد. دکارت با این نظریه ، چیزی در این دستگاه به نام روح تعبیه کرده است که این روح هیچ کاری نمی کند. دکارت قائل بود ما بدن و روح داریم که وابستگی به هم ندارند ،رابطه علت و معلولی بین این دو نیست اما رایل این را قبول ندارد.این کتاب رایل تاثیر عمده ای در مقبولیت یافتن نهضت رفتار گرایی در روانشناسی گذاشت.

متفکر بعدی استراوسون است ازکتابهای او:درآمدی بر نظریه منطق این کتاب بیشتر به یک سلسله دیدگاه های انتقادی راجع به منطق پرداخته است.،کتاب دیگر او افراد است که در این کتاب بحث می کند که تشخص به چیست.

آخرین فیلسوف  ویتگنشتاین متاخر است.او در دوره اول مخالف طرز تفکر تحلیل زبانی بود.در دوره دومعمر خود به تحلیل زبانی گرایش پیدا کرد .کتاب های او عبارتند از: تحقیقات فلسفی ،ملاحظاتی درباره مبانی ریاضیات،کتاب های آبی و قهوه ای در باب یقین است.او در میان فیلسوفان تحلیل زبانی گرایش الهی دارد.او به مکتب فیدئیزم دامن زد. فیدئیزم یعنی ایمان بدون دلیل. فیدئیزم شامل دو شاخه افراطی و اعتدالی است که ویتگنشتاین قائل به فیدئیزم اعتدالی است و کی یر کگور به فیدئیزم افرای معتقد است.هر دو فیلسوف در یک جهت وفاق دارند و آن اینکه: اگر به سود گزاره ای دلیل داشته باشیم به ان گزاره علم داریم نه ایمان اما در اینکه چه زمانی ایمان پیدا می کنیم بین این دو اختلاف است.ویگنشتاین ایمان آوردن را یک فرآیند می داندکه به دست آوردن آن به تلاش انسان بستگی دارد.

مریم بهشتی